Wat is maculadegeneratie
Het centrale deel van het netvlies wordt de macula (of gele vlek) genoemd. Met dit gedeelte van het netvlies zien we het scherpst. Dit is bijvoorbeeld nodig bij televisie kijken, lezen en het herkennen van gezichten. Bij maculadegeneratie functioneert de macula niet goed waardoor het gezichtsvermogen minder wordt. Ook lijkt het centrum van het gezichtsveld donkerder dan de rest. Hierdoor wordt bijvoorbeeld lezen en het uitvoeren van fijn werk, zoals een draad in een naald krijgen, moeilijker. Het gezichtsveld buiten het centrum vermindert bij maculadegeneratie over het algemeen niet. Maculadegeneratie kan uiteindelijk tot slechtziendheid leiden, niet tot blindheid. Maculadegeneratie kent twee vormen: de droge- en natte maculadegeneratie.
Bron afbeelding: Oogartsliesenborghs.be/nl/oogaandoeningen/ziekten-bij-volwassenen/leeftijdsgebonden-maculadegeneratie/soorten-leeftijdsgebonden-maculadegeneratie
Oorzaak
Maculadegeneratie ontstaat doordat afvalstoffen zich ophopen onder het netvlies en door veranderingen in het pigmentblad onder het netvlies. Dit is de droge maculadegeneratie. Bij natte maculadegeneratie gaan vaten in of onder het netvlies lekken, meestal is dit alleen lekkage van vocht, soms ook bloed. Op oudere leeftijd is de kans groter om maculadegeneratie te krijgen. Ook is de kans groter als iemand te zwaar is of rookt. Mensen met hart- of vaatziekten hebben ook een iets groter risico. Er is ook een verhoogd risico wanneer bepaalde vitamine, mineralen en andere stoffen minder in het voedsel voorkomen. Tot slot gaat het vrijwel altijd bij maculadegeneratie om een erfelijke aanleg.
Verschijnselen
De klachten die kunnen ontstaan zijn afhankelijk van de vorm van maculadegeneratie. De mogelijke symptomen bij maculadegeneratie zijn:
- Wazig zicht
- Een doffe of donkere vlek
- Matte kleuren zien
- Rechte lijnen lijken een kronkel te hebben (de tegels lopen bijvoorbeeld niet meer recht maar golvend).
Natte maculadegeneratie kan plotseling tot verminderd zicht leiden, terwijl droge maculadegeneratie zich meestal langzamer ontwikkelt. Een combinatie van droge en natte maculadegeneratie kan ook voorkomen.
Behandeling
Maculadegeneratie is helaas niet te genezen. Bij de droge maculadegeneratie is het belangrijk om onder controle te blijven van een oogarts omdat de droge vorm over kan gaan in de natte vorm.
De natte vorm van maculadegeneratie is te behandelen met injecties in het oog. Dit is een injectie met een vaatgroei remmend geneesmiddel (anti-VEGF). Deze middelen remmen de lekkage, waardoor verdere achteruitgang tegengegaan wordt. Het doel van deze behandeling is dan ook stabilisatie van het zicht. We proberen de natte vorm terug te brengen in de droge vorm. Het aantal injecties dat nodig is, verschilt per persoon. Voor meer informatie over de ooginjectie kunt u vragen naar de folder ‘Iinjectie in het oog’.
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat er een relatie is tussen voeding en de gezondheid van de ogen. In een vroeg stadium van maculadegeneratie kunnen mensen op de lange termijn profijt hebben van hoge doseringen van bepaalde voedingssupplementen. Dit zou een vertraging van het ziektebeeld kunnen geven. Deze supplementen kunt u het best in overleg met uw oogarts innemen. Indien u rookt of gerookt heeft, dan is het raadzaam een voedingssupplement te slikken zonder bètacaroteen.
Er zijn verschillende hulpmiddelen om mensen met maculadegeneratie te helpen bij het slechte zien. Voor deze hulpmiddelen kunnen mensen bijvoorbeeld terecht bij Visio of Ergra Low Vision. Vraag aan uw oogarts wat de mogelijkheden zijn met betrekking tot een verwijzing hiervoor.
Amsler-test
U kunt veranderingen zelf in de gaten houden door regelmatig op de amsler-kaart te kijken.
- Draag uw gewone (lees)bril of lenzen. Geen multifocale bril.
- Houd het rooster op 30 centimeter van uw gezicht.
- Bedek één van uw ogen met uw hand.
4 Kijk met het andere oog strak naar het middelpunt van het rooster.
5 Kijk goed naar wat er gebeurt.
6 Herhaal test nu met het andere oog.
Neemt u vervormingen of golvende lijnen waar? Ontbreken er hokjes? Verschijnen er zwarte of vage vlekken? Bij verandering in klachten, raden wij u aan contact op te nemen.
Contact
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen of ontstaan er na de behandeling onverhoopt problemen waarover u zich zorgen maakt, dan kunt u bellen naar Oogheelkunde via 088 125 00 00 of stuur een e-mail naar oogheelkunde.optometrie@adrz.nl. Buiten werktijden kunt u bij dringende klachten contact opnemen met uw huisartsenpost.
Wilt u een afspraak maken, annuleren of verzetten? Neem dan op werkdagen tussen 8.00 uur en 13.00 uur contact op met de Afspraakcentrale via 088 125 00 00 of via het contactformulier.