Programma
13.15 – 13.25 | Inloop |
13.25 – 13.30 | Opening |
Mevr. J. Kuiper-Schiebaan, verpleegkundig manager sector chronische zorg, Adrz | |
13.30 – 13.55 | Wat houdt prostaatkanker in? |
Drs. J.J.P. Jaspars, uroloog Adrz | |
13.55 – 14.15 | Samenwerking in het Anser netwerk |
Mevr. dr. J.P. de Graaf, directeur Anser netwerk a.i., Erasmus MC Rotterdam | |
14.15 – 14.40 | Radiotherapeutische mogelijkheden: wat is nieuw? |
Mevr. dr. V.L.M.A. Coen, radiotherapeut, ZRTI | |
14.40 – 15.05 | Hormonale en chemotherapie bij prostaatkanker |
Mevr. drs. K. Hoeben, oncoloog, Adrz | |
15.05 – 15.30 | Pauze |
15.30 – 15.55 | Robot-geassisteerde laparoscopische prostatectomie bij prostaatkanker |
Mevr. dr. M. Gan, uroloog, Maasstad Ziekenhuis Rotterdam | |
15.55 – 16.20 | Nucleaire geneeskunde en prostaatkanker: wat is nieuw? |
Drs. M.J.A. Verhaegen, nucleair geneeskundige, Adrz | |
16.20 – 16.45 | De rol van hyperbare zuurstof bij late stralingsschade |
Drs. A. van den Brink, arts hyperbare geneeskunde, Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie Goes | |
16.45 – 17.15 | Afsluitingsdrankje |
Overdracht aan het bed
Kees Verdonk, Stephanie Oele en Annelyn Hartoog dienen namens de afdeling Heelkunde het verbeterinitiatief “Bedside overdracht” in, ofwel “Overdracht aan het bed”. De “bedside overdracht” is geïmplementeerd om de patiënt beter te betrekken bij de verpleegkundige zorg en de verpleegkundige interventies en doelen te delen met de patiënt. Voordelen van overdragen aan bed is dat de patiënt mogelijkheid heeft om te participeren in het gesprek en de verpleegkundige direct een beeld heeft van de toestand van de patiënt. Ook kunnen vergissingen sneller worden opgemerkt en hersteld. Na een pilot van 3 maanden op de afdeling blijkt dat de patiënt het overdragen aan bed als zeer positief ervaart; patiënten geven aan beter op de hoogte te zijn van het zorgproces en de dagplanning en zich vrij te voelen om te participeren in het zorgproces. Bovendien is er meer aandacht voor de gemoedstoestand van de patiënt. De jury vindt dit een mooi voorbeeld van patiëntenparticipatie in Adrz en vindt daarom dat dit initiatief zeker een plaats in de finale heeft verdiend.
Voorkomen van patiëntverwisseling
Arno Wielemaker dingt namens de SEH en het KCL mee naar de Adrz zorgprijs met een initiatief dat een oplossing vormt voor een veelvoorkomend probleem: patiëntverwisseling in het proces van bloedafname op de SEH. Voorheen werden de aanvraag labstickers van alle patiënten op de SEH op 1 printer uitgeprint. Hierdoor was het risico zeer reëel dat de verkeerde stickers werden meegenomen naar de verkeerde patiënt waardoor er patiëntverwisseling kon ontstaan. Daarnaast werd deze werkwijze als niet efficiënt ervaren en had de printer vaak storingen. Na een analyse van dit probleem is besloten om de printer uit de algemene ruimte op de afdeling te verwijderen en te vervangen door printers per kamer per bed. Ook werd het lab aanvraagproces eenvoudiger en efficiënter gemaakt voor SEH-verpleegkundigen. En het resultaat? De eerste 3 maanden na het invoeren van deze nieuwe werkwijze zijn er geen patiëntverwisselingen meer geconstateerd op het laboratorium. De jury is onder de indruk van dit mooie resultaat en vindt dat dit een mooi voorbeeld kan zijn voor andere afdelingen die tegen hetzelfde probleem aanlopen.
Poliklinische medicatieregistratie SEH
De “Poliklinische medicatieregistratie SEH” is als verbeterinitiatief aangemeld door Arno Wielemaker, meewerkend teamleider op de SEH. Dit initiatief heeft een grote bijdrage geleverd aan het verbeteren van de medicatieveiligheid op de SEH. In de oude situatie ontbrak de toedieningsregistratie op de SEH, waardoor SEH-verpleegkundigen geen zicht hadden op welke medicatie was ingevoerd, de arts niet wist welke medicatie was toegediend en bovendien geen dubbelcheck kon worden uitgevoerd. Deze werkwijze kon alleen veilig verlopen bij waterdichte communicatie over de opdrachten en toediening van medicatie tussen verpleegkundigen en artsen. Het risico op fouten was dus zeer reëel. Inmiddels is op de SEH een werkwijze ontwikkeld en geïmplementeerd waarbij de huidige klinische toedieningsregistratie ook poliklinisch kan worden toegepast. Dankzij deze nieuwe werkwijze wordt alle medicatie voorgeschreven door de arts en vindt de dubbelcheck plaats. De medicatie is nu altijd herleidbaar en de toedieningsregistratie sluiten bovendien direct aan op de klinische afdelingen. Met deze enorme verbetering van de patiëntveiligheid heeft dit initiatief een plaatsje in de finale verdiend, aldus de jury.
PICC-lijnen
Physician Assistants Deborah van den Boogaart, Monique Koningswoud en Ilja Goetheer hebben het verbeterinitiatief “PICC-lijnen” aangemeld voor de Adrz Zorgprijs. In 2016 is gestart met de implementatie van de PICC-lijnen in Adrz en deze implementatie kan nu in 2019 een succes genoemd worden. Voor de implementatie van PICC-lijnen waren er in Adrz slechts 2 opties voor intraveneuze toegang: via een perifeer infuus of via een centrale lijn. De PICC-lijn heeft veel voordelen: er is een kleiner risico op infecties, het plaatsen wordt als minder traumatisch ervaren door patiënten en de PICC-lijnen zijn toepasbaar in de thuissituatie (waardoor de patiënt eerder naar huis kan). De jury heeft dit initiatief in de finale geplaatst vanwege de positieve bijdrage aan patiëntveiligheid, de beleving van de patiënt en de efficiëntie, maar ook vanwege de ambities voor het vervolg. Zo geeft Deborah aan dat er wensen zijn om een infuusteam op te zetten die voor elke individuele patiënt kan beoordelen welke lijn het meest geschikt is.
Beddendoosjes
Recoveryverpleegkundigen Sonja Godeschalk, Lydia Doene en Wilma van Sluijs hebben namens de OK het verbeterinitiatief “Beddendoosjes” ingediend. Met een beddendoosje kan de patiënt zijn/haar persoonlijke spullen bewaren en meenemen vanaf de verpleegafdeling naar de OK en weer terug. Dit maakt de ervaring van de patiënt een stuk prettiger omdat de patiënt bijvoorbeeld zijn/haar kunstgebit, gehoorapparaat, bril of lenzen nog vlak tot de operatie in kan houden. Bovendien wordt het risico op het kwijtraken van de spullen daarmee kleiner. De jury vindt dit een mooi voorbeeld van een simpel initiatief dat zowel een positieve invloed op de ervaring van de patiënt als op de efficiëntie van het proces heeft.
Coschap Spoedeisende Hulp
Hartelijk welkom in het zonovergoten Zeeland, welkom in Adrz. Je start hier een periode van je leven die je je nog lang zal heugen: je eerste patiëntencontacten, met je mede-co’s ‘overleven’ tijdens je eerste stappen in de klinische praktijk, je onderdompelen in de spoedeisende geneeskunde.
Traumacentrum met level 2 IC
Ons ziekenhuis is een groot perifeer ziekenhuis, een traumacentrum met een level 2 IC, met een adherentiegebied van ongeveer 250.000 patiënten in de winter en ongeveer 500.000 in de zomer. Er worden al geruime tijd coassistenten opgeleid in Adrz en de opleiding SEH is goed georganiseerd en heeft een aantal ontwikkelingen doorgemaakt. Onze opleidingsgroep is enthousiast en begeleidt graag mede met behulp van ANIOS coassistenten. Je hebt veel ruimte eigen patiënten te zien en verrichtingen uit te voeren. Ook kunnen facultatieve onderdelen in goed overleg altijd geregeld worden.
Na een sollicitatieprocedure voor een oudste coschap Spoedeisende Geneeskunde ga je 12 weken aan de slag op de SEH van Adrz. Onze Spoedeisende Hulp (SEH) ontvangt 28.000 patiënten per jaar op de locatie Goes. Slechts 3% van de SEH patiënten zijn onverwezen patiënten. De SEH heeft een profiel trauma level 2. Ons ziekenhuis heeft daarnaast een profiel IC niveau 2. Je wordt tijdens dit coschap begeleid door de SEH-artsen knmg. Je mag alle verwezen en onverwezen patiënten samen met/onder begeleiding van de SEH-artsen of direct met de specialist beoordelen en behandelen. Voordat je start krijg je van ons de relevante documenten per mail toegestuurd. We wensen je 12 weken een heel goede leer/werk periode toe.
Namens de SEH-artsen,
Dr J.N. Wouts coassistentebegeleiding
Opleider
Dr J.N. Wouts
Coschap KNO
Hartelijk welkom in het zonovergoten Zeeland, welkom in Adrz. Je start hier een periode van je leven die je je nog lang zal heugen: je eerste patiëntencontacten, met je mede-co’s ‘overleven’ tijdens je eerste stappen in de klinische praktijk, je onderdompelen in de KNO geneeskunde.
Eigen patiënten
Ons ziekenhuis is een groot perifeer ziekenhuis met een adherentiegebied van ongeveer 250.000 patiënten in de winter en ongeveer 500.000 in de zomer. Er worden al geruime tijd coassistenten opgeleid in Adrz en de opleiding heeft een aantal ontwikkelingen doorgemaakt. Onze opleidingsgroep is enthousiast en begeleidt graag direct, dus zonder tussenkomst van A(N)IOS coassistenten. Je hebt veel ruimte eigen patiënten op het spreekuur te zien en te assisteren bij operaties. Ook kunnen facultatieve onderdelen, zoals kleine verrichtingen zelfstandig uitvoeren, in goed overleg altijd geregeld worden.
Opleiders
Drs. W. Berkovits
Coschap Dermatologie
Hartelijk welkom in het zonovergoten Zeeland, welkom in Adrz. Je start hier een periode van je leven die je je nog lang zal heugen: je eerste patiëntencontacten, met je mede-co’s ‘overleven’ tijdens je eerste stappen in de klinische praktijk, je onderdompelen in de dermatologie.
Eigen patiënten
Ons ziekenhuis is een groot perifeer ziekenhuis met een adherentiegebied van ongeveer 250.000 patiënten in de winter en ongeveer 500.000 in de zomer. Er worden al geruime tijd coassistenten opgeleid in Adrz maar de opleiding dermatologie is relatief nieuw. Onze opleidingsgroep is enthousiast en begeleidt graag direct, dus zonder tussenkomst van A(N)IOS coassistenten. Je hebt veel ruimte eigen patiënten op het spreekuur te zien en verrichtingen te doen. Ook kunnen facultatieve onderdelen in goed overleg altijd geregeld worden.
Opleiders
C. van der Wegen-Franken
Coschap Oogheelkunde
Hartelijk welkom in het zonovergoten Zeeland, welkom in Adrz. Je start hier een periode van je leven die je je nog lang zal heugen: je eerste patiëntencontacten, met je mede-co’s ‘overleven’ tijdens je eerste stappen in de klinische praktijk, je onderdompelen in de oftalmologie.
Eigen patiënten
Ons ziekenhuis is een groot perifeer ziekenhuis met een adherentiegebied van ongeveer 250.000 patiënten in de winter en ongeveer 500.000 in de zomer. Er worden al geruime tijd coassistenten opgeleid in Adrz en de opleiding heeft een aantal ontwikkelingen doorgemaakt. Onze opleidingsgroep is enthousiast en begeleidt graag direct, dus zonder tussenkomst van A(N)IOS coassistenten. Je hebt veel ruimte eigen patiënten op het spreekuur en in de kliniek te zien en te assisteren bij operaties. Ook kunnen facultatieve onderdelen in goed overleg altijd geregeld worden
Opleiders
Drs. J. Eveleens
Coschap Neurologie
Hartelijk welkom in het zonovergoten Zeeland, welkom in Adrz. Je start hier een periode van je leven die je je nog lang zal heugen: je eerste patiëntencontacten, met je mede-co’s ‘overleven’ tijdens je eerste stappen in de klinische praktijk, je onderdompelen in de neurologie.
Eigen patiënten
Ons ziekenhuis is een groot perifeer ziekenhuis met een adherentiegebied van ongeveer 250.000 patiënten in de winter en ongeveer 500.000 in de zomer. Er worden al geruime tijd coassistenten opgeleid in Adrz en de opleiding heeft een aantal ontwikkelingen doorgemaakt. Onze opleidingsgroep is enthousiast en begeleidt graag direct, dus zonder tussenkomst van A(N)IOS coassistenten. Je hebt veel ruimte eigen patiënten op het spreekuur en in de kliniek te zien en functieonderzoeken bij te wonen. Ook kunnen facultatieve onderdelen in goed overleg altijd geregeld worden.
Opleiders
Drs. R. Sips (plaatsvervangend opleider)
Coschap Gynaecologie
Hartelijk welkom in het zonovergoten Zeeland, welkom in Adrz. Je start hier een periode van je leven die je je nog lang zal heugen: je eerste patiëntencontacten, met je mede-co’s ‘overleven’ tijdens je eerste stappen in de klinische praktijk, je onderdompelen in de gynaecologie.
Eigen patiënten
Ons ziekenhuis is een groot perifeer ziekenhuis met een adherentiegebied van ongeveer 250.000 patiënten in de winter en ongeveer 500.000 in de zomer. Er worden al geruime tijd coassistenten opgeleid in Adrz; sinds november 2017 ook op de afdeling Gynaecologie en Verloskunde. Onze opleidingsgroep is enthousiast en begeleidt graag direct, dus zonder tussenkomst van A(N)IOS coassistenten. Je hebt veel ruimte eigen patiënten op het spreekuur en in de kliniek te zien en te assisteren bij operaties. Bovendien loop je mee op de verloskunde en krijg je de kans om bevallingen van dichtbij mee te maken. Tijdens deze stage krijg je ook de kans 2 dagen met een eerstelijns verloskundige mee te lopen. Facultatieve onderdelen kunnen in goed overleg altijd geregeld worden.
Informatie coschap
Informatie coschap Gynaecologie
Opleiders
Drs. M. Bruinooge (opleider)
Drs. Y. Snuijf (plaatsvervangend opleider)
Coschap Heelkunde
Hartelijk welkom in het zonovergoten Zeeland, welkom in Adrz. Je start hier een periode van je leven die je je nog lang zal heugen: je eerste patiëntencontacten, met je mede-co’s ‘overleven’ tijdens je eerste stappen in de klinische praktijk, je onderdompelen in de heelkunde/chirurgie.
Eigen patiënten
Ons ziekenhuis is een groot perifeer ziekenhuis met een adherentiegebied van ongeveer 250.000 patiënten in de winter en ongeveer 500.000 in de zomer. Er worden al geruime tijd coassistenten opgeleid in Adrz en de opleiding heeft een aantal ontwikkelingen doorgemaakt. Onze opleidingsgroep is enthousiast en begeleidt graag direct, dus zonder tussenkomst van A(N)IOS coassistenten. Je hebt veel ruimte eigen patienten op het spreekuur en in de kliniek te zien en te assisteren bij operaties. Ook kunnen facultatieve onderdelen in goed overleg altijd geregeld worden.
Introductie en opleidingsplan
Opleiders
Drs. H. Nijhof (opleider)
Dr. G. de Klerk (plaatsvervangend opleider)
Coschap Interne Geneeskunde
Hartelijk welkom in het zonovergoten Zeeland, welkom in Adrz. Je start hier een periode van je leven die je je nog lang zal heugen: je eerste patiëntencontacten, met je mede-co’s ‘overleven’ tijdens je eerste stappen in de klinische praktijk, je onderdompelen in een van de mooiste vakken binnen de geneeskunde.
Eigen patiënten
Ons ziekenhuis is een groot perifeer ziekenhuis met een adherentiegebied van ongeveer 250.000 patiënten in de winter en ongeveer 500.000 in de zomer. Er worden al geruime tijd coassistenten opgeleid in Adrz en de opleiding heeft een aantal ontwikkelingen doorgemaakt. Onze opleidingsgroep is enthousiast en begeleidt graag direct, dus zonder tussenkomst van A(N)IOS coassistenten. Je hebt veel ruimte eigen patiënten op het spreekuur en in de kliniek te zien en functieonderzoeken bij te wonen. Ook kunnen facultatieve onderdelen zoals intensive care, geriatrie, reumatologie, longziekten en cardiologie in goed overleg altijd geregeld worden.
Opleidingsplan
Opleidingsplan Interne Geneeskunde
Opleiders
Drs. M. van Pelt-Sprangers (opleider)
Dr. C.K.A. van den Berge (plaatsvervangend opleider, affiliatiecoördinator)
Wie können Sie eine Kopie Ihrer Krankenakte anfordern?
Schritt 1
Fordern Sie eine Kopie Ihrer Krankenakte bei der Zentralstelle für Krankenakten (centraal punt medische dossiers Adrz) an. Für die Antragstellung sind folgende Formulare zu verwenden:
- Antragsformular Einsicht oder Kopie Ihrer Krankenakte
- Antragsformular Einsicht oder Kopie einer Krankenakte (Kinder unter 16 Jahren)
- Antrags- vollmachtsformular zur anforderung einer kopie der patientenakte
Auf dem Antragsformular ist erläutert, was Sie genau anfordern können. Es ist wichtig, dass Sie das Formular vollständig ausfüllen und unterschreiben.
Schritt 2
Senden Sie das Formular per Post an Centraal punt medische dossiers Adrz, Postbus 15, 4460 AA Goes oder per E-Mail an adrz.cmd@adrz.nl.
Das Aufsuchen der Daten ist zeitaufwendig. Bitte beachten Sie, dass die Bearbeitung Ihres Antrags etwa 3 – 4 Wochen dauert.
How do you request a copy of your medical data?
Step 1
Request a copy of your medical file at Central Medical Records of Adrz. This can be accomplished with the following request forms:
- Request form to access or obtain or a copy of your medical file
- Request form to access or obtain a copy of the medical file of a child (up to age 16)
- Request/authorisation form for copy of medical file
The request form explains what exactly you can request. It is important that you complete the form in its entirety and sign it.
Step 2
Send the form by post to Adrz, Attn: Central Medical Records, PO box 15, 4460 AA Goes or by e-mail to adrz.cmd@adrz.nl.
Retrieving your data takes time. Please bear in mind that your data request will take 3-4 weeks to process.
Verloop van de bevalling
Het normale tijdstip van bevallen ligt tussen de 37 en 42 weken, dus drie weken vóór en twee weken na de uitgerekende datum. Het verloop van de bevalling is afhankelijk van veel factoren en kan bij iedereen weer anders verlopen. Als u voor de eerste keer bevalt, is de bevalling vaak zwaarder en duurt het langer. Bij alle volgende bevallingen kan het een stuk vlotter verlopen.
De bevalling verloopt in verschillende fases. Tijdens de ontsluitingsfase gaat de baarmoedermond open. Bij een eerste kindje zal de baarmoedermond eerst week worden en verkorten (het aanrijpen) en vervolgens opengaan, bij een tweede kindje verloopt dit meestal gelijktijdig. Voor een deel gebeurt dit verschijnsel soms al tijdens de voorweeën. In de ontsluitingsfase heeft u dus regelmatige weeën die voor ontsluiting zorgen. De snelheid van ontsluiting is afhankelijk van meerdere factoren, zoals een eerste of tweede kindje, de kracht van de weeën en de ligging van het kindje. De eerste centimeters van de ontsluiting gaan meestal langzamer dan het laatste stukje van de ontsluiting. Na verloop van tijd gaan de ontsluitingsweeën over in persweeën. De meeste vrouwen ervaren dan tijdens de weeën een niet-tegen-te-houden-persdrang. De verloskundige beoordeelt of er sprake is van volledige ontsluiting (10 centimeter) en of het kindje diep genoeg in het bekken is ingedaald. U kunt dan meestal starten met persen (uitdrijvingsfase). Het hoofdje van de baby zal tijdens de uitdrijving steeds dieper in het bekken komen te liggen en uiteindelijk geboren worden. De uitdrijvingsfase duurt bij een eerste baby gemiddeld 30 tot 90 minuten (maximaal 2 uur). En bij een volgende baby 1 tot 30 minuten (maximaal 1 uur). Na de geboorte krijgt u, als alles goed gaat, de baby op uw borst. Het eerste uur na de geboorte laten we het kindje bij de moeder liggen. Warmte en geur van de moeder kunnen zorgen voor de eerste moeder-kind binding. Ook (eventuele) borstvoeding wordt hierdoor bevordert. De navelstreng wordt doorgeknipt. Vervolgens zal de placenta (moederkoek) nog geboren worden (nageboortetijdperk). Door samentrekkingen van de baarmoeder raakt de placenta los van de baarmoederwand. Met een beetje mee persen door de moeder komt de placenta vaak binnen 30 minuten na de geboorte van de baby ook naar buiten. Als laatste controleert de verloskundige of u hechtingen nodig heeft. Hierna is een moment van jullie samen. Na ongeveer een uur wordt het kindje nagekeken en gewogen. Als laatste helpt de kraamverzorgende of verpleegkundige uw op te frissen.
Zwangerschapcontroles
Tijdens uw zwangerschap doen we verschillende onderzoeken zoals een bloedonderzoek en echo’s. Zo kunnen we ook onderzoek doen naar aangeboren afwijkingen. De diverse soorten echo’s en onderzoeken worden aangeboden en met u besproken.
Lees meer over de eerste zwangerschapscontrole en de vervolgcontroles.
Beladvies
Wanneer moet ik contact opnemen?
Vóór de 37e week bij:
- onverklaarbare buikpijn, krampen en/of rugpijn (die komt en gaat);
- vruchtwaterverlies;
- vaginaal (helderrood) bloedverlies;
- minder leven vanaf 24 weken
- (combinatie van): aanhoudende hoofdpijn (paracetamol vermindert de hoofdpijn niet), visusklachten (sterretjes, lichtflitsen of dubbel zien), pijn in de bovenbuik of bovenrug, vasthouden van vocht en misselijkheid/onverklaarbaar braken
- koorts hoger dan 38 °C
- als u ongerust bent of twijfels heeft
Vanaf de 37e week:
- als u weeën heeft en het is uw eerste kindje dan kunt u wachten tot de weeën gedurende 1 uur om de 5-10 minuten komen en vervolgens 1 minuut aanhouden, tenzij anders is afgesproken. Is het uw tweede of meerdere kindje en bent u al eerder vaginaal bevallen, dan vragen we u bij weeën om de 10-15 minuten te bellen. Vaak herkent u het ook als de bevalling begonnen is. U kunt dan contact opnemen. Dit is afhankelijk van de medische indicatie waarvoor u in het ziekenhuis begeleid wordt. Indien van bovenstaande afgeweken dient te worden dan wordt dit tijdens de zwangerschapscontrole besproken.
- als de vliezen breken. Wij vragen hoe de kleur van het vruchtwater is, dit behoort helder of wat rozig van kleur te zijn
- bij vaginaal (helderrood) bloedverlies meer dan een paar druppels
- minder leven voelen
- (combinatie van): aanhoudende hoofdpijn (paracetamol vermindert de hoofdpijn niet), visusklachten (sterretjes, lichtflitsen of dubbel zien), pijn in de bovenbuik, vasthouden van vocht en misselijkheid/onverklaarbaar braken
- koorts hoger dan 38 °C
- als u ongerust bent of twijfels heeft
Neem in bovenstaande gevallen contact op met de dienstdoende verloskundige, 088 125 55 44 (24 uur per dag beschikbaar).
Bij overige vragen kan er van maandag t/m vrijdag tussen 8.30 en 17.00 uur gebeld worden naar de secretaresse van het Moeder & Kind centrum, 088 125 43 11.
Wat neem ik mee?
Voor uzelf:
- Stickers met persoonlijke gegevens van Adrz, als u die heeft
- Identiteitsbewijs: geldig paspoort, ID-kaart of rijbewijs
- Zorgverzekeringspas
- Medicijnen die u gebruikt
- Nachthemden of T-shirts om in te bevallen, makkelijke kleding voor na de bevalling
- Ondergoed, sokken
- Pyjama, pantoffels en ochtendjas
- (Voedings)-bh
- Zoogcompressen
- Toiletartikelen
- Bril (indien van toepassing: bakje en vloeistof voor uw contactlenzen)
- Iets om te lezen, muziek of iets dergelijks
- Fototoestel (met een volle batterij en leeg geheugenkaartje) of telefoon inclusief oplader
Voor de baby:
- Kleertjes
- Maxi-Cosi
U hoeft geen handdoeken, washandjes en maandverband mee te nemen. U krijgt dit van het ziekenhuis.
De bevalling
Poliklinisch en klinisch bevallen
Poliklinische (eerste lijns) bevallingen zijn bevallingen met je eigen verloskundige of huisarts met kraamverzorgende. Poliklinisch bevallen kan bij een normaal verlopen zwangerschap.
Klinische (tweede lijns) bevallingen zijn bevallingen met de gynaecoloog of verloskundige van het ziekenhuis of met een obstetrieverpleegkundige. Bij (klinische)bevallingen is er sprake van een medische indicatie.
Begin van de bevalling
Het is goed om er rekening mee te houden dat uw lichaam vaak enkele uren tijd nodig heeft om de bevalling op gang te brengen. Hierdoor is het soms onduidelijk wanneer de bevalling precies begonnen is. Een bevalling kan op verschillende wijzen beginnen, vaak kenmerkt het begin van de bevalling zich door zogenaamde ‘oefenweeën’. Deze zijn onregelmatig in duur en frequentie. We adviseren u om in dit geval een warme douche of kruik en eventueel 1000 mg paracetamol te gebruiken. Zakken de krampen weer weg? Dan hoeft u geen contact met ons op te nemen. Nemen de krampen/harde buiken echter toe in sterkte en frequentie en/of in regelmaat dan is er waarschijnlijk sprake van (ontsluitings) weeën. Op een gegeven moment kunt u gaan ‘concentreren’ op de weeën en deze zult u waarschijnlijk weg moeten puffen.
De bevalling kan ook beginnen met het breken van de vliezen. Het kan soms een langere tijd duren voordat de weeën beginnen. U kunt continue vocht verliezen of in kleine beetjes. Het is belangrijk om naar de kleur van het vruchtwater te kijken. Normaal vruchtwater is helder/rozig en ruikt zoetig.
Mocht hier sprake van zijn en heeft u verder geen weeën of andere klachten? Dan kunt u vaak thuis een aantal uur afwachten tot de weeën op komen zetten. Als het vruchtwater groen of bruin van kleur is, dan heeft je kindje in het vruchtwater gepoept. Dit is vaak een teken dat het kindje wat stress ervaren heeft, daarom is extra onderzoek nodig. En heeft u eerder een keizersnede gehad, dan vragen we u om ons direct te bellen. Daarnaast is het belangrijk om na te gaan of het hoofdje van uw kindje bij de laatste controle ingedaald zat, is dit niet het geval, dan vragen we ook gelijk contact met ons op te nemen en direct te gaan liggen.
Twijfel u of uw vliezen gebroken zijn, doe dan een inlegkruisje/maandverband in en wacht even af. Het kan namelijk ook dat u onbedoeld wat urine verliest aan het einde van uw zwangerschap en/of meer waterdunne afscheiding hebt.
Roze of slijmerige afscheiding (de slijmprop), is een normaal verschijnsel tegen het einde van de zwangerschap. Dit betekent dat de baarmoederhals bezig is te rijpen, maar niet altijd dat de bevalling begonnen is. Het kan zelfs nog een aantal dagen of weken duren voordat de bevalling begint. U hoeft hiervoor dan ook geen telefonisch contact met ons op te nemen, tenzij u om andere reden ongerust bent of vragen heeft. Bij een grote hoeveelheid bloedverlies vragen we u altijd direct telefonisch contact op te nemen.
Geboorteplan
Een geboorteplan is een manier om u (samen met uw partner) voor te bereiden op de komende bevalling, waarin u uw wensen rondom de bevalling vastlegt. Het geboorteplan wordt besproken tijdens het spreekuur. We komen er op deze manier achter hoe u (samen met uw partner) tegen de bevalling aankijkt en waar jullie zorgen en eventuele angsten liggen. We bekijken samen of de wensen haalbaar zijn en of er eventueel alternatieve mogelijkheden zijn, waarbij veiligheid voorop en goede zorg centraal staat.
Voorbereiding op
Bij Adrz worden jaarlijks meer dan 1500 baby’s geboren. De afdeling Kraam en Verloskunde (onderdeel van het Moeder & Kind centrum) doet er alles aan om aanstaande ouders goed te informeren en op hun gemak te stellen.
Ben je benieuwd naar de omgeving waar je gaat bevallen? Het Moeder & Kind centrum heeft een video gemaakt waarin een digitale rondleiding wordt gegeven.
Controles
Eerste zwangerschapscontrole
De eerste zwangerschapscontrole neemt wat meer tijd in beslag dan de vervolgbezoeken. Om goede zorg te leveren, is het belangrijk dat we op de hoogte zijn van je voorgeschiedenis. Niet alleen je verloskundige voorgeschiedenis, maar ook andere zaken zoals operaties, ziekten en medicijngebruik.
Tijdens de eerste controle maken we een echo om te zien of de zwangerschap intact is en op de juiste plek (in de baarmoeder) zit. De echo wordt tussen 10 en 12 weken zwangerschapsduur herhaald om de uitgerekende bevaldatum te bepalen. Bij alle zwangeren in Nederland wordt bloedonderzoek aangeboden door de overheid en als je daar toestemming voor geeft, worden onder andere bloedgroep en rhesusfactor, ijzergehalte, infectieziekten zoals HIV, hepatitis B en Lues bepaald tussen 9 en 12 weken zwangerschap.
Wij bieden je een counselingsgesprek aan met een echoscopiste die informatie geeft over de aanvullende onderzoeken die we tijdens de zwangerschap kunnen aanbieden. Je kunt het een en ander nalezen in de informatiebrochures ‘De NIPT (onderzoek naar down-,edwards-en patausyndroom)’ en ‘De 13 wekenecho en de 20 wekenecho (onderzoek naar lichamelijke afwijkingen)’ www.pns.nl. Je ontvangt van ons tijdens je eerste afspraak een attentie in de vorm van een knuffelbeertje en het Moederboekje.
Vervolgcontroles
Over het algemeen heb je in het begin om de 3 à 4 weken een controleafspraak en later in de zwangerschap vaker. Afhankelijk van de medische noodzaak wordt de frequentie van de controles individueel bepaald. Bij de controles vragen we hoe je je voelt, meten we je bloeddruk, de groei en ligging van het kind en luisteren we naar de harttonen. Vanzelfsprekend heb je de gelegenheid om vragen te stellen. Indien nodig maken we aanvullend een echo of een hartfilmpje (CTG). Verder wordt een paar keer tijdens de zwangerschap het ijzergehalte in het bloed bepaald om te kijken of je bloedarmoede hebt.
Er zijn vaste momenten waarop we een echo maken. Vroeg in de zwangerschap om de duur van de zwangerschap vast te stellen, indien gewenst een structureel echo- onderzoek bij 20 weken en bij 32 en 36 weken om de groei van uw kindje te bepalen.
Voor een zwangerschapscontrole staat 10 – 15 minuten. Denk je meer tijd nodig te hebben, aarzel niet dit tijdens het spreekuur aan te geven. Er is een aantal momenten in de zwangerschap waarin we wat uitgebreider in willen gaan op voedingskeuze voor je kindje de bevalling en pijnstilling. We werken volgens een zorgschema waarbij de gynaecoloog of de klinisch verloskundige de controles doen. Kijk hieronder voor het zorgschema.
Geboorteplan
Het geboorteplan van Adrz is een manier om je (samen met je partner) voor te bereiden op de komende bevalling, waarin je je wensen rondom de bevalling vastlegt. Het geboorteplan wordt besproken tijdens het spreekuur. We komen er op deze manier achter hoe je (samen met je partner) tegen de bevalling aankijkt en waar jullie zorgen en eventuele angsten liggen. We bekijken samen of de wensen haalbaar zijn en of er eventueel alternatieve mogelijkheden zijn.
POP-polikliniek en veilige start
Zwanger zijn en een kindje verwachten zijn grote gebeurtenissen in het leven van aanstaande ouders. Er zijn vrouwen die niet kunnen genieten van de zwangerschap, angstig zijn of zelfs in de war raken. Hiervoor is de zogenoemde ‘POP-polikliniek’. Deze polikliniek geeft in samenwerking met Emergis ondersteunende behandeling/ begeleiding aan vrouwen met psychische klachten voor-, tijdens en/of na de bevalling.
POP-polikliniek (Psychiatrie Obstetrie Pediatrie)
Sommige vrouwen die in behandeling zijn voor psychische klachten en graag zwanger willen worden, vragen zich af of dit wel mogelijk is. Ook vrouwen met psychische klachten willen graag een zo goed mogelijke zwangerschap, bevalling en kraamtijd. Er is dan vaak extra aandacht nodig voor het opbouwen van een goede band tussen u en uw baby.
Veilige start
Ieder kind verdient een goede start in het leven en ouders willen niets liever dan dat. Soms zijn de omstandigheden minder gunstig. Dat kan gaan om de woonsituatie of de financiële situatie. Het kan ook zijn dat ouders hulp nodig hebben bij het zorgen voor hun kind, of hulp nodig hebben voor zichzelf, bijvoorbeeld bij psychische klachten of verslaving. Veilige start biedt deze hulp.
Waarschuwingssignalen
Soms kunnen bepaalde klachten wijzen op een verstoord verloop van uw zwangerschap. Tijdens uw zwangerschap moet u alert zijn op de zogenoemde ‘waarschuwingssignalen’. Het is belangrijk dat u deze waarschuwingssignalen van het lichaam herkent en zo nodig contact opneemt met ons ziekenhuis zodra u er last van heeft. Wij bespreken vervolgens met u wat de beste behandeling is.
Bloedverlies
Neem bij verlies van helderrood bloed contact met ons op. Als het nodig mocht zijn, vragen wij u naar ons ziekenhuis te komen voor aanvullend onderzoek.
Minder leven (kindbewegingen) voelen
Zwangere vrouwen ervaren een grote variatie in bewegingen van het kind. Wie voor de eerste keer zwanger is, voelt het kind omstreeks 20 – 22 weken. Een vrouw die al een keer zwanger is geweest rond 16 – 18 weken. Vanaf 26 – 28 weken worden de bewegingen van het kind sterker. Aan het eind van de zwangerschap beweegt het kind door ruimtegebrek wat minder vaak en minder heftig. Iedere dag moet u uw kindje voelen bewegen. Mocht dat niet het geval zijn, ga dan een tijdje rustig op uw zij op bed liggen. Mocht u uw kindje dan nog niet duidelijk voelen, bel dan naar het ziekenhuis. We kunnen dan een hartfilmpje (CTG) maken. Het is normaal om uw kindje 10 keer of vaker per dag te voelen. Ook kleine bewegingen tellen mee.
Blaasontsteking
Een zwangere vrouw moet meestal veel plassen. Is het plassen pijnlijk of heeft u daarbij ook krampachtige buikpijn, laat het ons dan weten. We onderzoeken uw urine en als er sprake is van een blaasontsteking krijgt u een antibioticumkuur voorgeschreven. Behandeling van een blaasontsteking is belangrijk om een eventuele vroeggeboorte te voorkomen.
Koorts
Hoge koorts (meer dan 38ºC) kan een onschuldige griep zijn, maar kan vroegtijdige weeën veroorzaken. Neem contact met ons op. Indien nodig schrijven we een antibioticumkuur voor.
Ernstige hoofdpijn
Erge hoofdpijn, al dan niet met braken, kan wijzen op hoge bloeddruk. We spreken dan over zwangerschapshypertensie. Als er ook sprake is van eiwit in de urine, dan spreken we van pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging). Bij deze klachten moet u contact opnemen met het ziekenhuis. Aanvullend onderzoek of opname kan dan nodig zijn.
Ernstige maagpijn/pijn in de bovenbuik
Pijn in de bovenbuik moet onderzocht worden. Bij deze klachten moet u contact opnemen met het ziekenhuis.
Voortijdige weeënactiviteit
Wanneer de weeën vóór 37 weken beginnen (drie weken vóór de uitgerekende datum) dan spreken we van dreigende vroeggeboorte. De oorzaak blijft vaak onbekend. Begint de bevalling vóór 34 weken, dan proberen we doorgaans in het ziekenhuis met weeënremmers de bevalling nog wat uit te stellen. Begint de bevalling vóór 32 weken dan wordt u opgenomen in een academisch ziekenhuis. Weeën zijn pijnlijke samentrekkingen van de baarmoeder die toenemen in frequentie, duur en in kracht. Ook kan er bloedverlies optreden. Neem in ieder geval altijd contact op met het ziekenhuis.
Het voortijdig breken van de vliezen
Wanneer u vochtverlies heeft via de vagina, anders dan gewone afscheiding, en je hebt de 37e week nog niet bereikt, dan is dat een reden om direct contact met ons op te nemen en naar het ziekenhuis te komen. Als we vaststellen dat het inderdaad vruchtwater is, dan is dat een reden om u in het ziekenhuis op te nemen.
Jeuk
Mocht je jeuk krijgen over je hele lichaam, neem dan contact met ons op. Het kan wijzen op galstuwing: het niet doorlopen van de galstroom (zwangerschapscholestase).
Leefstijl en adviezen
Hierbij geven wij u een aantal tips om gezond zwanger te worden.
Foliumzuur
Foliumzuur is een zinvolle vitamine om te slikken. Aan vrouwen die zwanger willen worden, adviseren we om dagelijks 1 tablet van 0,5 mg foliumzuur te nemen tot 10 weken zwangerschap. Foliumzuur vermindert de kans op een kind met een open ruggetje. Foliumzuurtabletten zijn zonder recept verkrijgbaar bij de drogist of apotheek; de multivitaminetabletten specifiek bedoeld voor zwangere vrouwen bevatten ook voldoende foliumzuur.
Toxoplasmose
Toxoplasmose is een infectie die ontstaat door een parasiet. Echt ziek wordt u er meestal niet van; lusteloosheid, lichte koorts en/of opgezette klieren zijn symptomen. Heeft u eenmaal toxoplasmose gehad, dan vormt het lichaam antistoffen die afdoende beschermen tegen een nieuwe infectie. In Nederland heeft ongeveer 45% van de zwangere vrouwen geen antistoffen tegen toxoplasmose. Als de moeder vlak voor of tijdens de zwangerschap toxoplasmose heeft, kan het ongeboren kind de infectie krijgen via de placenta. De parasiet wordt overgebracht door ontlasting van katten. Gebruik daarom handschoenen als u in de tuin werkt en laat de kattenbak door iemand anders verschonen. Ook in rauw vlees kan de parasiet voorkomen. Eet daarom geen rauw vlees en eet geen ongewassen groenten of fruit.
Listeria bacterie
Zachte kazen zoals brie, camembert, roquefort, gorgonzola zijn gemaakt van ongepasteuriseerde melk. Dat is rauwe melk, er staat dan ‘au lait cru’ op de verpakking. Ongepasteuriseerde melk kan mogelijk besmet zijn met de listeria bacterie. Dit leidt in zeer zeldzame gevallen tot infectie van het kindje. Daarom is het beter deze producten te vermijden in de zwangerschap. Kazen bereid met gesteriliseerde melk mag u gewoon eten.
Medicijnen
Veel geneesmiddelen passeren de moederkoek (placenta) en beïnvloeden het ongeboren kind. In de eerste drie maanden is het gevaar het grootst. Maar ook daarna kunnen geneesmiddelen schadelijk zijn. Lees altijd de bijsluiter. Daarin moet staan of het medicijn veilig gebruikt kan worden in de zwangerschap.
Bij pijnklachten kunt u paracetamol gebruiken. Lees de bijsluiter voor de juiste dosering. Gebruikt u al voor de zwangerschap medicijnen vanwege een aandoening, bijvoorbeeld hoge bloeddruk of epilepsie, neem dan het liefst voor de zwangerschap of anders zo vroeg mogelijk in de zwangerschap contact op met de behandelend arts. Hij/zij kan dan het advies geven om het geneesmiddel te wijzigen, de dosis te verminderen of helemaal te stoppen. Maar ook om het middel juist te blijven gebruiken omdat stoppen schadelijk kan zijn.
Roken, alcohol en drugs
Roken tijdens de zwangerschap geeft grote risico’s. Zelf roken maar ook veelvuldig verblijf in een rokerige omgeving kan nadelige zijn voor de zwangerschap, omdat het de doorbloeding van de placenta en dus de zuurstoftoevoer naar het kind vermindert. Hierdoor bestaat het risico dat het kind minder goed groeit. Tijdens hun eerste levensjaren hebben kinderen van rokers vaker ziekten aan de luchtwegen en ook wiegendood komt vaker voor in gezinnen waar gerookt wordt. Het advies is: stop met roken. We kunnen u hierbij helpen volgens de V-MIS methode.
Alcohol is schadelijk voor het ongeboren kind. Grote hoeveelheden alcohol kunnen aangeboren afwijkingen veroorzaken aan het centrale zenuwstelsel, het hart en het gezicht. Voor de bevruchting tot en met de borstvoeding is het verstandig geen of zo weinig mogelijk alcohol te gebruiken. Het beste advies blijft: geen alcohol tijdens de zwangerschap.
Gebruik van harddrugs (amfetaminen, xtc, heroïne en cocaïne) in de zwangerschap is zeer schadelijk voor het ongeboren kind. Vroeggeboorte komt vaker voor en het risico op overlijden vlak voor of vlak na de geboorte is hoger. Het kind raakt in de baarmoeder al verslaafd. De baby moet direct na de geboorte op een couveuseafdeling opgenomen worden om af te kicken. Net als bij roken kan door gebruik van softdrugs (marihuana of hasj) groeiachterstand en vroeggeboorte optreden. Meld het gebruik van drugs bij de zwangerschapscontrole!
Rust
Moeheid is een vaak gehoorde klacht van zwangere vrouwen. Een zwangerschap eist nu eenmaal veel van uw lichaam. Zeker op het einde van de zwangerschap kan de dikke buik behoorlijk in de weg zitten, waardoor u niet meer in je favoriete houding kunt liggen. U moet ’s nachts regelmatig plassen en daarna is het moeilijk om de slaap weer te vatten. Leg wat kussens in uw rug of onder uw buik. Drink ’s avonds geen koffie. Een avondwandelingetje en een beker warme melk kunnen helpen. Soms is de vermoeidheid te verklaren door een gebrek aan ijzer. We bepalen daarom regelmatig het ijzergehalte in uw bloed (het Hb-gehalte). Als dat te laag is, krijgt u ijzertabletten voorgeschreven. Geef gewoon toe aan de verhoogde slaapbehoefte. De bloeddoorstroming van de baarmoeder en de placenta is het meest optimaal als uw op de linkerzij ligt.
Sauna/zonnebank
Of een hoge omgevingstemperatuur tijdens de zwangerschap kwaad kan, is niet bekend. Er zijn aanwijzingen dat de kans op een kind met een open ruggetje toeneemt bij verhoogde lichaamstemperatuur in het begin van de zwangerschap. Tijdens de zwangerschap verandert de warmteregeling van het lichaam. Vaak verdraagt u warmte slechter of ervaart u het als onaangenaam. Daarom is het beter in de eerste drie maanden niet naar de sauna te gaan. Hetzelfde geldt voor hete baden en de zonnebank. De zonnebank kan een bruine verkleuring van de gezichtshuid (zwangerschapsmasker) veroorzaken of verergeren.
Seksualiteit
Hoe iemand seksualiteit beleeft tijdens de zwangerschap, verschilt per persoon. De fysieke en emotionele veranderingen zijn vaak groot en hebben invloed op zin in seks en de beleving ervan. In het begin doen vaak de misselijkheid en de vermoeidheid de zin verminderen en tijdens de laatste weken van de zwangerschap zit de buik in de weg. In de tussenliggende periode hebben veel vrouwen juist weer meer behoefte aan seks.
Mannen kunnen door de zwangerschap wat onzeker worden. Soms is er de angst dat ze het kind tijdens het vrijen beschadigen. Die angst is ongegrond. Door een vrijpartij bevalt u nooit te vroeg. Als u te vroeg bevalt na seks, zou u ook te vroeg bevallen zijn zonder. Het is mogelijk dat u na geslachtsgemeenschap een klein beetje bloed verliest. Er is dan een bloedend wondje ontstaan. Schrik daar niet van, het bloeden houdt meestal vanzelf weer op. Als het bloedverlies aanhoudt, neem dan met ons contact op. Seks raden we af bij vaginaal bloedverlies, bij weeën activiteit vóór 37 weken zwangerschap en bij gebroken vliezen.
Sport
Lichaamsbeweging heeft voor zwangere vrouwen veel voordelen. De conditie blijft op peil, de spieren worden steviger en u vermindert de kans op aambeien, spataderen en obstipatie. Zwemmen, wandelen en fietsen kunt u de hele zwangerschap doen. Sommige sporten zoals aerobics, hardlopen en wintersport zijn toegestaan, zolang u goed naar de signalen van je lichaam luistert. Sporten die afgeraden worden, zijn: vechtsporten, krachtsporten, turnen, trampolinespringen, paardrijden en duiken.
Zwangerschapscursus
Er worden verschillende cursussen aangeboden die u kunnen helpen om gezond en fit te blijven tijdens de zwangerschap. Zoals zwangerschapsyoga, zwangerschapsmassage, zwangerschapspilates, zwangerschapszwemmen, ZwangerTotaal et cetera. Ook kunnen deze cursussen voor u en uw partner een manier zijn om u voor te bereiden op de bevalling. Uiteraard is het niet verplicht om een zwangerschapscursus te volgen.
Tandarts
Goede en regelmatige gebitsverzorging is belangrijk, zeker in de zwangerschap, want er bestaat een relatie tussen vroeggeboorte en slechte gebitsverzorging. Er bestaat meer kans op bloedend tandvlees door hormonale veranderingen. Als er verdoving nodig is of er moeten röntgenfoto’s gemaakt worden, gebeurt dat zonder gevaar.
Voeding en vitaminen
Tijdens de zwangerschap is het belangrijk gezond en gevarieerd te eten. ‘Eten voor twee’ is niet nodig. Bij een goede en gevarieerde voeding is het niet nodig extra vitaminen te gebruiken, met uitzondering van foliumzuur.
Meer info
Kenmerken van borstkanker
Soms zijn er nog kenmerken in de tumor die ervoor zorgen dat de tumor kan groeien. De tumor is dan gevoelig voor bijvoorbeeld hormonen of een bepaald eiwit. ook hierin is een onderverdeling gemaakt.
- De tumor kan groeien onder invloed van hormonen (oestrogeen en progesteron). Als de tumor niet hormoongevoelig is, groeit deze niet onder invloed van hormonen.
- De tumor kan ook groeien onder invloed van een bepaald eiwit. We noemen dit dan HER2-positief. Als de tumor niet gevoelig is voor dit eiwit noemen we dit HER2-negatief.
- Als de tumor niet gevoelig is voor hormonen en ook niet voor het eiwit HER2 dan noemen we dat triple negatief.