Een beroerte is een andere term voor Cerebro Vasculair Accident (CVA). Bij een beroerte krijgt een bepaald gebied van de hersenen opeens te weinig of geen zuurstof. Een beroerte heeft twee verschijningsvormen: hersenbloeding of herseninfarct.
Een herseninfarct ontstaat door een verstopping van een slagader die naar de hersenen toegaat waardoor een deel van de hersenen geen suiker (glucose) en zuurstof krijgt. Een langdurige verstopping kan leiden tot onherstelbare schade.
Een hersenbloeding ontstaat door een scheur in een bloedvat. Als het bloed vooral in de hersenen zit, is er sprake van een intracerebraal hematoom. Zit de bloeding buiten de hersenen in het gebied van de hersenvliezen, dan hebben we het, afhankelijk van de hersenvliezen waarin de bloeding zit, over een subarachnoïdale bloeding, een subdurale of epidurale bloeding.
TIA
Behalve van een beroerte kan ook sprake zijn van een TIA: Transient Ischaemic Attack. Dit is een tijdelijke doorbloedingsstoornis in de hersenen. Een TIA lijkt op een beroerte, maar gaat snel weer voorbij, meestal binnen een half uur. TIA’s kunnen een voorbode zijn van een echte beroerte. Voor deze kortdurende klachten hebben wij een TIA-poli ingericht zodat u niet opgenomen hoeft te worden in het ziekenhuis, maar in 1 dagdeel alle benodigde onderzoeken krijgt om een diagnose te kunnen stellen en de behandeling op te starten.
Klachten van een beroerte
Klachten van een beroerte kunnen zijn:
- krachtverlies van de aangezichtsspieren of in een arm of been, meestal aan één kant van het lichaam;
blindheid, gedeeltelijk of volledig; - moeite met praten, eten en slikken;
- niet meer kunnen praten of de woorden niet meer begrijpen (afasie);
- hoofdpijn;
- evenwichtsstoornissen en duizeligheid;
- tintelingen.
Klachten van een TIA verdwijnen vaak binnen een half uur, maar zijn per definitie binnen 24 uur verdwenen.
Wat is de oorzaak?
Een verstopping veroorzaakt een herseninfarct. Zo’n verstopping kan op haar beurt verschillende oorzaken hebben: een bloedstolsel kan uit de halsslagaders of het hart naar de hersenen schieten, of een slagader in de hersenen komt door aderverkalking dicht te zitten.
Een intracerebraal hematoom kan ook verschillende oorzaken hebben, zoals hypertensie (hoge bloeddruk), vaatafwijkingen en een hersentumor. Subdurale en epidurale bloedingen zijn vaak het gevolg van een ongeval (trauma). Een uitstulping van een slagader veroorzaakt door een zwakke plek in de vaatwand, ook wel aneurysma, leidt veelal tot een subarachnoïdale bloeding.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Een CT- of MRI-scan van het hoofd leidt tot de diagnose. Vervolgens doet de behandelend arts verder onderzoek, afhankelijk van het type beroerte. Bijvoorbeeld in geval van een subarachnoïdale bloeding zal hij vaatonderzoek (angiografie vaak via de CT) doen.
Hoe kun je een beroerte herkennen?
Met de mond-spraak-arm test zijn de klachten bij een beroerte herkenbaar.
- Vraag de persoon om te lachen of de tanden te laten zien en kijk of de mond scheef hangt.
- Laat de persoon een zin uitspreken om te horen of zijn spraak verwarrend is.
- Laat de persoon beide armen naar voren strekken en de binnenkant van de handen naar boven draaien. Kijk of een arm wegzakt.
Een vergelijkbare test is de FAST-test (Face Arm Speech Test).
Doet minimaal een van deze genoemde verschijnselen zich voor, handel dan direct en bel 112 of de huisarts. Hoe eerder een beroerte behandeld wordt, hoe meer kans er is op herstel. Geef ook door aan 112 of de huisarts hoe laat de verschijnselen begonnen. Als het een herseninfarct is en de arts kan op tijd in het ziekenhuis behandelen, dan kan hij een medicijn toedienen om het bloedstolsel op te lossen (trombolyse). In sommige gevallen, als het bloedstolsel zich in een van de grote vaten bevindt, kan het stolsel via een catheter met een soort kurketrekker verwijderd worden (trombectomie). Meestal vindt voor de trombectomie eerst een intraveneuze trombolyse plaats. De intraveneuze trombolyse vindt plaats in Adrz. Voor een trombectomie hebben wij goede afspraken met Witte Kruis Ambulancezorg en Erasmus MC waar de trombectomie plaatsvindt.
Het merendeel van de patiënten wordt opgenomen in Adrz. Voor patiënten met een beroerte hebben we een zo genoemde “stroke-unit”. Deze Stroke Unit bevindt zich op Afdeling E te Goes. De Stroke Unit bestaat uit vier bedden. De unit is gericht op adequate diagnostiek, zorg en behandeling van patiënten in de acute fase na een beroerte. Ook staat op de Stroke Unit speciale technische apparatuur die nodig is voor een snelle diagnostiek van de behandeling, secundaire preventie en een eerste opzet tot revalidatie. Daarom kan direct gestart worden met de behandeling en revalidatie
Nazorg
Na een opname in het ziekenhuis, revalidatieperiode in het revalidatiecentrum of verpleeghuis kan er een afspraak gemaakt worden bij de CVA-verpleegkundige. Zij zal enerzijds voorlichting geven over wat een beroerte is, welke risicofactoren er zijn voor een nieuwe beroerte en in gesprek gaan over het leven na de beroerte.
Alle neurologen behandelen mensen met een TIA of CVA. Drs. E.W. Peters heeft het specifieke aandachtsgebied neuro-vasculaire aandoeningen.
CVA-verpleegkundigen zijn bereikbaar via het centrale nummer van Adrz (088 125 00 00) of per e-mail (cva.verpleegkundigen@adrz.nl).
Meer weten?
- Hersenletsel
- CVA Zeeland
- Alles over beroerte (Hartstichting) (Hartstichting)