Op de Scopie Behandel Afdeling vinden onderzoeken plaats van het maag-darmkanaal en de bovenste luchtwegen. Een scopie is een onderzoek waarbij de arts de binnenkant van de organen bekijkt. Dit gebeurt met een flexibele slang met een camera (een scoop). Het onderzoek wordt uitgevoerd door de maag-, darm- en leverarts, de internist of de longarts. Endoscopieverpleegkundigen begeleiden de patiënten voor, tijdens en na de scopie en assisteren de arts tijdens de scopie.
Graciëlla van der Heijde is een van de planningscoördinatoren op de afdeling. Samen met de patiënt prikt ze de datum waarop het onderzoek zal plaatsvinden. “In de meeste gevallen vinden de onderzoeken plaats op initiatief van de maag-, darm- en leverarts, internist,longarts of een andere specialist. Ook de huisarts verwijst mensen soms door voor een onderzoek. Tot slot komen mensen ook via het bevolkingsonderzoek darmkanker bij ons. Wij nemen altijd telefonisch contact op om een afspraak te maken. In sommige gevallen is sprake van spoed. Dan overleggen wij vaak even met de endoscopieverpleegkundige wat er mogelijk is.”
Achteraf valt het vaak mee
Ricky van Iwaarden is endoscopieverpleegkundige. Na haar diplomering als verpleegkundige specialiseerde zij zich via een vervolgopleiding in de endoscopie. Zij vertelt dat zij veel voldoening haalt uit het zo goed mogelijk begeleiden van patiënten. “De meeste mensen zien erg tegen het onderzoek op. Gelukkig horen we achteraf vaak dat het meeviel.” Veelvoorkomende onderzoeken zijn het dikkedarmonderzoek, slokdarm-maagonderzoek en het longonderzoek. “In alle gevallen gaan we met een slangetje naar binnen. Bij het dikkedarmonderzoek doen we dat via de anus. Voor het slokdarm-maagonderzoek via de slokdarm en voor het longonderzoek via de luchtpijp. Zo kunnen afwijkingen opgespoord of uitgesloten worden.”
Even blijven voor nacontrole
Graciëlla vertelt dat patiënten enkele dagen voor een darmonderzoek starten met een vezelbeperkt dieet. Alle informatie hierover wordt vooraf met de patiënt gedeeld. “Om het onderzoek voor de patiënten zo comfortabel mogelijk te maken, krijgen de patiënten voor het dikkedarmonderzoek standaard een roesje: pijnstiller en slaapmiddel. Deze mogelijkheid is er ook voor het maagen longonderzoek, maar deze onderzoeken kunnen ook met een plaatselijke verdovingsspray.” Ricky vult aan: “Patiënten die een roesje hebben gekregen, blijven minimaal een uur bij ons op de uitslaapkamer. Daar bewaken we de vitale functies.”
Afwijkingen opsporen of uitsluiten
Er zijn verschillende redenen om een scopie uit te voeren. Een slokdarm-maagonderzoek kan plaatsvinden als iemand bijvoorbeeld last heeft van maagpijn of zuurbranden, of slikklachten heeft. Redenen voor een dikkedarmonderzoek zijn onder andere bloedverlies, afwijkingen op een scan of een positieve ontlastingtest via het bevolkingsonderzoek. Indicaties voor een longonderzoek zijn onder andere langdurige hoest, een vermoedelijke infectie of een afwijkende borstfoto. Ricky: “Is er sprake van poliepen, dan kunnen die vaak tijdens de scopie al worden verwijderd.” Bij de scopie worden in veel gevallen stukjes weefsel afgenomen voor microscopisch onderzoek. “De patiënten krijgen dan een vervolgafspraak mee voor de uitslag. Wanneer de arts vermoedt dat er een kwaadaardige afwijking aanwezig is, krijgt de patiënt vaak dezelfde dag nog een gesprek met de arts, verpleegkundige en naasten.”